Main Content

TİSNA ANTİK KENTİ 

Tisna Antik Kenti, Aiolis Bölgesi'nde, günümüz İzmir ili, Aliağa ilçesi, Uzunhasanlar mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Geniş bir alanı kaplayan kent, Kocakale Tepe ve Sarıkale Tepe olarak adlandırılan iki volkanik yükselti üzerine kurulmuştur. Kuzeyinden Güzelhisar/Kocaçay (Titanus/Pythikos) nehri geçen Tisna, aralarında Myrina, Aigai, Larisa, Temnos ile Kyme'nin de bulunduğu ve Herodotos tarafından Aiol birliği içerisinde anılan kentlerin merkezinde bulunmaktadır.     

Tisna Antik Kenti, kalıntılarına dair ilk bilgilerin batı dünyasına aktarıldığı 19. yüzyıldan itibaren çok sayıda araştırmacının dikkatini çekmiş, bu bağlamda kısa süreli ziyaretler kapsamında değerlendirilmiş bir kenttir. Buna karşın kentle ilgili antik metinlerdeki bilgiler oldukça sınırlı ve neredeyse hiç yok gibidir. Bu yokluğun kısmende olsa aydınlatılması amacıyla 2018 yılından itibaren Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Arkeoloji Anabilim Dalı, Doç. Dr. Emre ERDAN başkanlığında güçlü bir ekip tarafından kent ve yakın çevresinin arkeoloji araştırmaları yürütülmektedir.

Yürütülen çalışmalarda Orta Tunç Çağ'dan Bizans Dönemi'ne kesintisiz iskan izleri saptanmıştır. Sürdürülen araştırmalarda elde edilen veriler 2019 yılında TİSNA I Araştırmalar ve Gözlemler kitabı ile yayımlanmıştır. Bu veriler ışığında hazırlanan yayınlar,  açık erişim politikasına sahip  Tisna Resmi Web Sitesi  ile 2021 yılında kolay erişime sunulmaya başlanmıştır.  Araştırmalar T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın izni ve Aliağa Belediyesi'nin desteği ile titizlikle yürütülmeye devam etmektedir.

Tisna'nın Nehir Tanrısı: Tisnaios

Çalışmamız içerisinde Aiolis Bölgesi'nin az bilinen bir kenti olan Tisna'nın, kente ismini verdiği belirtilen nehir tanrısı Tisnaios incelenerek, Aiolis Bölgesi kültleri açısından yeri, önemi ile varlığı, bilinen ve yeni araştırmalar sonucunda elde edilen veriler ışığında açıklanmaya çalışılmıştır.   

Arkaik Dönem Nekropolü

Kentin asıl yerleşim alanını oluşturan Sarıkale Tepe’nin güney yamacında  büyük bir nekropol alanı saptanmıştır. Burada geçmiş yıllarda kaçak kazılarla tahrip olmuş toplam 321 mezar tespit edilmiş, mezarların içinde ve çevresinde az sayıda İÖ 7-6. yüzyıl seramiği bulunmuştur.

Aiolis Bölgesi'nde Yeni Bir Yazıt

2018 yılında yürütülen yüzey araştırmasında, Çandarlı Körfezi’ni gören Sarıkale Tepe’nin batısında bir tümülüs tespit edilmiştir. Tümülüs’ün ikinci odasında, kireçtaşından yapılmış klineye ait olduğu düşünülen kesme blok taşlardan bir tanesi üzerinde iki satır Hellence yazıt bulunmuştur.

Paleocoğrafya ve Jeoarkeoloji

Güzelhisar ve Serçe ova düzlüklerinin alüvyal dolgularında 49 delgi sondaj yapılmıştır. Sondaj örneklerinin tane boyu, element, mikrofosil analizleri yapılmıştır. Yapılan tarihlemelerle Güzelhisar kıyı ovasının ve deltasının son 6500- 7000 yıl boyunca gelişimi değişen kıyı çizgilerine göre belirlenmiştir.

 

DUYURULAR / ETKİNLİKLER 

   Araştırma başkanımız Doç. Dr. Emre Erdan, 26 Mayıs Çarşamba günü saat 16:00'da İzmir Demokrasi Üniversitesi'nin Arkeoloji Bölümü Konferansları etkinliğinde "Kuzey İzmir'de Az Bilinen Bir Kent TİSNA" başlıklı sunumu gerçekleştirmiştir.

  Araştırma başkanımız Doç. Dr. Emre Erdan ve “Son Süngerci” Mehmet Baş, 21 Mayıs 2021'de “Derin Mavinin İsimsiz Kahramanları: Antik Çağ’dan Günümüze Süngerciler” başlıklı sunumu gerçekleştimiştir.

Yapılan yüzey araştırmalarında elde edilen veriler ışığında hazırlanan TİSNA I kitabı yayınlandı. Tisna web sitesi ile açık erişime sunulmuştur.

 

SON YAYINLAR 

* Doç. Dr. Aydın ERÖN ve Arkeolog Merve Sultan ÇAKAN tarafından Tisna Antik Kentinde Bulunan Lydia Seramikleri Üzerine İlk Düşünceler Arkhaia Anatolika dergisinde yayınlanmıştır. Eş zamanlı olarak Tisna Yayınlar ile açık erişime sunulmuştur.

About the Double-Axe (Labrys) / Butterfly Symbols in an Offering Pit in Tisna makalesi Doç. Dr. Emre ERDAN ve Doç. Dr. Barış GÜR tarafından Anadolu Araştırmaları dergisi, 23. sayısında yayınlanmıştır.    

It's a Sword, It's a Scabbard, It's Tisna Coins with Depiction of Persian Akinakes   makalesi Doç. Dr. Emre ERDAN tarafından Journal of Ancient History and Archaeology 8.1 sayısında yayınlanmıştır.